Русско-киргизский словарь - душа

ж.

1. жан;

от души или от всей души жаны калбай; жан-дили менен;

всеми силами души жанымын бардыгынча;

быть преданным душой и телом жаны-дени менен берилүү, чын жүрөгү менен берилүү;

2. (человек) жан, киши, адам;

на улице ни души көчөдө бир да адам жок;

по скольку с души? разг. киши башынан канчадан?;

в семье пять душ үй-бүлөдө беш жан бар;

на душу населения элдеги ар бир кишиге;

добрая душа боорукер адам;

человек с открытой душой ак көңүл киши;

низкая душа арам ойлуу киши, арампөөш адам;

3. ист. жан (крепостной дыйкан);

4. перен. (вдохновитель) дем берүүчү, сыймык, сонун адам;

душа общества коомдун сонун кишиси;

в душе оюнда, ичинде;

в душе он его порицал ичинде ал аны жемеледи;

по душе жагуу, көңүлдөгүдөй;

твой новый знакомый мне не по душе сенин жаңы таанышык мага (менин көөнүмө) жакпады;

по душам разг. чын жүрөктөн, көңүлдөн;

мы побеседовали по душам биз чын жүрөктөн аңгемелештик;

жить душа в душу разг. эң ынак туруу, ынтымактуу жашоо;

душа не лежит разг. көңүл тартпайт, көңүл чаппайт, көңүл келбейт;

сколько душе угодно разг. тилегенче, каалаганча;

кушайте, сколько душе угодно разг. каалаганча жеңиздер;

душа нараспашку разг. ачык-айрым, ичинде арамы жок;

душа в пятки ушла разг. жан кулактын учуна чыкты;

влезть (залезть) в душу разг.

1) (втереться в доверие) ич-койнуна кирүү, өтө алынуу;

2) (суметь выведать что-л.) бирөөнүн ички сырын билип алуу;

кривить душой анык сырын айтпоо, тайсалдап калп айтуу;

отвести душу чер жазуу;

души не чаять в ком-л. разг. бирөөнү жакын көрүү, жанындай көрүү;

в чём душа только держится разг. араң эле жаны бар, сүлдөрү эле бар;

стоять над душой разг. ач кенедей асылуу, көкөйгө тийүү, жанын койбоо.